1396/1/12
دريافت كارنامه تحصيلی معمولا برای دانش‌آموزان و والدين آنها با اضطراب و دلهره همراه است و اين استرس در ميان دانش‌آموزانی كه به هردليل امتحان خود را باموفقيت برگزار نكردند، بيشتر ديده میشود.
در مرحله اول دانش‌آموزان را به دو دسته تقسیم می‌کنیم:
گروه دانش‌آموزان موفق و گروهی که در امتحانات موفق نبوده‌اند. با شما رفتاری که باید پیش بگیریم را دوره می‌کنیم:
● برخورد با دانش‌آموز موفق
در برخورد با دانش‌آموز موفق باید این نکته‌ها را حتما به خاطر بسپاریم:
▪ نتایج امتحانات را در درجه اول ناشی از تلاش و کوشش خودشان بدانیم و اگر در رسیدن به موفقیت با او همکاری و کمک کرده‌ایم به آن اعتنایی نکنیم و صراحتا گوشزد کنیم که فعالیت، توکل و تلاش او به نتیجه خوب امتحان منجر شده است.
▪ در پیروزی‌ها باید سعی کنیم که علل موفقیت او را مشخص کنیم تا بداند اسباب و علل پیروزی او چه چیزهایی بوده و سپس با تاکید بر آنها زمینه رشد شخصیتی وی را در تمام ابعاد فراهم کنیم.
▪ والدین باید طوری عمل کنند تا دانش‌آموزان بدانند که با گرفتن نمرات درخشان و کارنامه قبولی کار تمام نشده، بلکه باید خود را برای مراحل بعدی آماده کنند بنابراین بعد از دریافت کارنامه قبولی و استراحت و تفریح مختصر، باید به آنان کمک کنیم تا برنامه‌ای برای خود تنظیم کنند و به فعالیت‌های خود در زمینه دانش‌افزایی ادامه دهند.
▪ اگر فرزندان متعددی دارید و یکی از آنان با نمرات بالایی درخشیده است نباید آنان را با یکدیگر مقایسه کنیم و از همه مهم‌تر نباید طوری رفتار کنیم که فرزند موفق احساس خودبزرگ بینی و غرور کند و فرزندان دیگر احساس حقارت کنند بلکه رفتار ما باید به نحوی باشد که سایر فرزندان تشویق شوند که در حد توان‌شان تلاش و کوشش کنند.
● برخورد با دانش‌آموزان ناموفق
قبول داریم هنگامی‌که کودک با گلوی پر از بغض و چشمان پر از اشک و شاید هم بی‌قرار و عصبی پا به خانه می‌گذارد مشکل‌ترین لحظه‌های پدر و مادر آغاز میشود. والدین احساس می‌کنند که کودکشان یک سال عمر خود را همراه با مخارج سنگینی که پدر و مادر برای او صرف کرده‌اند از دست داده اما باید بپذیرند که این لحظات از مهم‌ترین و حساس‌ترین زمان زندگی آنان است و رفتار و عکس‌العمل شما به عنوان پدر و مادر میتواند مساله‌آفرین و سرنوشت‌ساز باشد.
بعضی از والدین ممکن است در این موقعیت فرزندانشان را با نیشخند، تمسخر، خشونت، آبروریزی، سرکوفت زدن، قهر و طرد کردن و اعطای القابی مثل بی‌عرضه، تنبل و ... تنبیه کنند اما این تنبیه‌ها هر چند که موجب تخلیه غیراصولی بعضی از والدین است ولی تجربه نشان داده که برای کودکان و نوجوانان خونسردی به جای تلاش بیشتر، عقب‌افتادگی تحصیلی، فرار از مدرسه، ترک‌تحصیل، ایجاد یأس و ناامیدی، عصیان و نافرمانی را به بار می‌آورد. پس قبل از هر چیز خود را از این گونه رفتار پاک کنید البته اگر به آینده فرزند خود واقعا امیدوارید.
●راهکارهای دیگر
بدون شك همه دانش‌آموزان در امتحانات نتايج دلخواه و مناسب را بدست نمی آورند و علت اين مساله نيز به عوامل مختلفی بستگي دارد. ويژگیهاي فردی دانش‌آموز، عوامل آموزشگاهی، خانوادگی و اجتماعی میتواند در نحوه نتيجه‌گيری دانش‌آموز موثر باشد اما برخي از والدين بدون توجه به اين مسايل، نتايج ضعيف درسی فرزندان خود را بر نمیتابند و پس از اطلاع از نمرات ضعيف فرزند خود، به آنها برچسب‌های ناروايی میزنند. زدن برچسب نه تنها هيچ كمكی برای پيشرفت تحصيلی دانش‌آموز نمیكند بلكه در اغلب موارد دانش‌آموز را از اشتياق ادامه تحصيل و كسب موفقيت درسی هم باز مي‌دارد.
کم کم صدور كارنامه‌های دانش‌آموزان آغاز میشود و باتوجه به سنين دانش‌آموزان ، نحوه برخورد با نتايج تحصيلی اين گونه دانش‌آموزان ضروری به نظر میرسد. يك برخورد نامناسب مي‌تواند همه تلاش‌های والدين، معلمان و مسوولان مدرسه را باناكامی روبه‌رو كند و به يقين اين نتيجه مورد نظر هيچ يك از عوامل ياد شده نيست. كارشناسان تربيتی به خانواده‌ها توصيه می كنند كه هنگام دريافت كارنامه دانش‌آموزان و اطلاع از نمرات ضعيف فرزندان خود، مواظب روح و روان آنها باشند و از سخت‌گيری و بی احترامی نسبت به آنها پرهيز كنند.
* مواظب شخصيت فرزند خود باشيد. به او برچسب‌هايی نظير تنبل، كودن، بی عرضه و غيره نزنيد بلكه با تاكيد بر نقاط مثبتش در وی انگيزه فعاليت ايجاد كنيد.
* در هنگام دريافت كارنامه، بهتر است او را در موقعيت‌هايی قرار دهيم كه فعاليت‌هايش توام با موفقيت و تجربه‌های شيرين باشد.
* همواره سعی كنيد توانمندی های او را مد نظر قراردهيد نه ضعف‌های او را.
* به تفاوت‌هاي فردي فرزندتان توجه كنيد، مبادا او را با ديگران مقايسه كنيد بلكه تنها مي‌توانيد نمرات او را با يكديگر مقايسه كنيد.
* توقع و انتظار از فرزندتان در حد توانايی هایی او باشد.
* وقتی نمرات فرزندتان ضعيف است تنها او را مقصر ندانيد و اين پرسش‌ها را از خود بپرسيد كه آيا الگوی تلاش و جديت برای او بوده‌ايد؟ آيا جريان تحصيل او را پيگيری كرده‌ايد؟ آيا محيط خانه براي درس خواندن آماده بود؟ آيا دوستان او را می شناسيد؟ و آيا ضعف جسمانی و بيماری نداشت؟
* چنانچه نمره خوب يا نسبتا خوب در كارنامه وجود دارد به آن اشاره كنيد. اگر همه نمرات درسطح پايين است باز می توانيد از نمرات ديگر بالاتر اشاره كنيد و سپس علت ضعيف بودن نمرات را از فرزند خود جويا شويد و به به فرزندتان بگوييد چه كمكی از دست ما بر می آيد.
* با يكديگر همه راه‌های ممكن را بررسی كنيد و به او اطمينان دهيد كه شما حامی او هستيد، او را دوست داريد. * اگر بعداز بررسی علل، درصدد رفع ضعف خود است، تا آن‌جا كه امكان دارد شرايط فعاليت را برای او آماده كنيد و به فرزند خود قوت قلب دهيد و متذكر شويد كه هنوز دير نشده‌است.
* با نگاه دقيق به كارنامه نمرات درس‌های مختلف را با ميانگين درس‌های كلاس مقايسه كنيد و نمرات خوب و خوب‌تر را مورد توجه قرار دهيد و برای تلاشی كه در كسب آنها صورت گرفته وی را تحسين كنيد.
* با كمك و تمايل فرزند خود،برنامه‌ای براي آمادگی و مرور درس‌های تجديدی براي او تنظيم‌كنيد تا دانش‌آموز از هم‌اكنون به فكر امتحانات مجدد (شهريور ماه) باشد.
* عدم موفقيت دانش‌آموز در درس‌ها نبايد سبب محروميت اواز تفريح، مسافرت، گردش با دوستان و استراحت شود بلكه بايد براي همه كارهاي او برنامه‌ريزي كرد زيرا فرزند شما به همه آنها نياز دارد.
* فراموش نكنيم كه دانش‌آموز ناموفق نيز مانند ساير دانش‌آموزان ماه ها تلاش كرده و برای موفقيت در امتحانات و ورود به سال تحصيلی آينده، نياز به گردش و تفريح و استراحت كافی دارد.
* بامشاورمدرسه نيز مشورت كنيد تا شمارا در پيداكردن بهترين راه‌حل و علت مشكل ياری كند.
● رفتار درست چیست؟
دسته دیگری از والدین هنگام روبه‌رو شدن با نتایج بد امتحانات فرزندانشان با خویشتن‌داری و حوصله و متانت رفتار می‌کنند. آنان به جای پرخاشگری و تنبیه، با فرزندانشان به تجزیه و تحلیل نتایج امتحانات می‌پردازند و به عبارت دیگر به علل شکست فکر می‌کنند و نسبت به رفع عوامل شکست اقدام می‌کنند. اگر هم که شما همه راهای درست را رفته‌اید و به نتیجه نرسیده‌اید بهتر است حتما با یک مشاور تحصیلی مشورت کنید.این راه هم از نگرانی‌های شما کم می‌کند و هم میتواند عملکردی پیشگیرانه از رفتار نادرست شما و فرزندتان در آینده باشد.
گذشته از تمام مواردی که گفته شد زمانی که کارنامه فرزندتان به دست شما میرسد حتما این موارد را مرور کنید:
▪ آیا فرزند شما در مقایسه با دیگران ضعیف است و یا اینکه در خواندن درس تنبلی می‌کند؟
▪ آیا او بیماری جسمی مثل ضعف بینایی و شنوایی ندارد؟ علل روحی و روانی مانند اضطراب، افسردگی، ترس و نداشتن اعتماد به نفس در او وجود ندارد؟
▪ محیط خانه برای درس خواندن ویژگی‌های لازم را دارد یا پر از آشوب، اختلاف خانوادگی و مسافرت و مهمانی است؟
▪ آیا نظارت شما بر کار او در طول سال تحصیلی به علت پرمشغله بودن به فراموشی سپرده نشده است؟
▪ درخصوص علت ضعیف بودن نتیجه امتحان حتما با خود دانش‌آموز صحبت کنید و نظر او را بخواهید و او را وادار به چاره‌اندیشی و تصمیم‌گیری کنید تا حاضر شود فعالانه برای رفع نواقص خود بکوشد.
▪ پس از مشخص شدن علت یا علل باید برای جبران عقب‌افتادگی تحصیلی او برنامه‌ریزی کرده و سپس بر اجرای برنامه‌‌های تعیین شده دقیقا نظارت کنید.
منبع : روزنامه سلامت